Klastry i ich rola w kooperacyjnym tworzeniu produktów turystycznych
Słowa kluczowe:
klastry, obszary recepcji turystycznej, współpracaAbstrakt
W artykule zaprezentowano pojęcie produktu turystycznego obszaru oraz wskazano na potrzebę jego kolaboratywnego tworzenia. Jedną z metod takiego kolaboratywnego tworzenia takiego produktu może być wykorzystanie koncepcji klastrów. W artykule opisana została ewolucja samego pojęcia klastrów, jak i jej konsekwencje dla zastosowania w branży turystycznej. Klastry turystyczne nie są bowiem typowymi klastrami i posiadają szereg cech specyficznych, które opisano w artykule. Tekst odnosi się też do relacji między tworzeniem i funkcjonowaniem klastrów turystycznych, a innymi formami instytucjonalizacji współpracy w obszarach recepcji turystycznej, takimi jak lokalne i regionalne organizacje turystyczne oraz lokalne grupy działania.Bibliografia
Altkorn, J. (1995). Marketing w turystyce. Warszawa: PWN.
Brezovec, T., Brezovec, A. (2004). Tourism organisations at local level: partners or competitors? International Conference Strategic Partnership for the Development of Tourist Destinations, 18–19 March 2004, Portorož, Slovenia.
Czernek, K. (2013). Organizacje partnerskie na jednym obszarze turystycznym – problemy i wyzwania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 75(2), 201–216.
Da Cunha, S.K.D., da Cunha, J.C.D. (2005). Tourism cluster competitiveness and sustainability: proposal for a systemic model to measure the impact of tourism on local development. Brazilian Administration Review, 2(2), 47–62.
Dziedzic, E. (1998). Obszar recepcji obszar recepcji turystycznej jako przedmiot zarządzania strategicznego. Warszawa: SGH.
Gołembski, G. (1998). Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
Hall, D.R. (1998). Tourism development and sustainability issues in Central and South-Eastern Europe. Tourism Management, 19(5), 423–431.
Hawkins, D.E. (2004). A protected areas ecotourism competitive cluster approach to catalyse biodiversity conservation and economic growth in Bulgaria. Journal of Sustainable Tourism, 12(3), 219–244.
Holloway, Ch, Robinson, Ch. (1997). Marketing w turystyce. Warszawa: PWE.
Hołderna-Mielcarek, B. (1998) Regionalizacja produktu turystycznego. Rynek Turystyczny, 12, 10–11.
Jackson, J., & Murphy, P. (2006). Clusters in regional tourism An Australian case. Annals of Tourism Research, 33(4), 1018–1035.
Januszewska, M., Nawrocka, E. (2008). Pobudzanie przedsiębiorczości lokalnej i innowacyjności a konkurencyjność obszarów recepcji turystycznej. W: G. Gołembski (red.), Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 281–292.
Jedlińska, M., Szubert-Zarzeczny, U. (1992). Gospodarka turystyczna. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Kachniewska, M. (2013). Towards the definition of a tourism cluster. Journal of Entrepreneurship Management and Innovation, 9(1), 33–56.
Kachniewska, M. (2014). Polaryzacja podaży turystycznej jako stymulanta rozwoju sieciowych produktów turystycznych. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 25, 27–42.
Kaczmarek, J., Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2008). Przestrzeń gościnna – kilka uwag o konkurencyjności regionów. W: G. Gołembski (red.), Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 145–152.
Langer, W. (2001). Zarządzanie marketingowe miastem. W: A. Klasik, F. Kuźnik (red.), Zarządzanie strategiczne rozwojem lokalnym i regionalnym. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 126–148.
Medlik, S. (1995). Leksykon podróży, turystyki, hotelarstwa. Warszawa: PWN.
Middleton, V.T.C. (1996). Marketing w turystyce. Warszawa: PAPT.
Migdal, M. (2013). Poradnik. Lokalna Organizacja Turystyczna. Szczecin: Forum Turystyki Regionów.
Niedzielski, P., Dołowy, A., Milewski, D., Szostak, D. (2008). Innowacyjność i struktury klastrowe w województwie zachodniopomorskim. Turystyka. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie.
Nordin, S. (2003). Tourism clustering & innovation – path to economic growth & development. Östersund: ETOUR.
Oliver, T., Jenkins, T. (2005). Integrated tourism in Europe’s rural destinations. W: E. Jones, C. Haven-Tang (red.). Tourism SMEs, service quality and destination competitiveness. Wallingford: CABI Publishing.
Panasiuk, A. (2006). Współpraca samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw turystycznych – zagadnienia instytucjonalne. W: A. Rapacz (red.), Gospodarka turystyczna w regionie. Przedsiębiorstwo. Samorząd. Współpraca. Jelenia Góra: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 95–103.
Porter, M.E. (2001). M.E. Porter o Konkurencji. Warszawa: PWE
Rapacz, A. (2008). Rola klastrów w kształtowaniu struktury i jakości produktu turystycznego regionu. Gospodarka a Środowisko, 10, 110–118.
Rapacz, A., Gryszel, P., Jaremen, D. (2010). Klaster turystyczny jako forma kooperacji w obszarze recepcji turystycznej. W: J. Sala (red.), Konkurencyjność miast i regionów na globalnym rynku turystycznym. Warszawa: PWN, 706–721.
Roberts, L., Simpson, F. (1999). Developing partnership approaches to tourism in Central and Eastern Europe. Journal of Sustainable Tourism, 7(3–4), 302–317.
Simpson, K., Bretherton, P. (2004). Co-operative business practices in the competitive leisure destination: lessons from the wine tourism industry in New Zealand. Managing Leisure, 9(2), 110–126.
Stasiak, A. (2005). Obszar jako produkt turystyczny. W: K. Pieńkos (red.), Konkurencyjność polskiego produktu turystycznego. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Warszawie, 92–99.
Staszewska, J. (2009). Klaster jako perspektywa dla przedsiębiorców na polskim rynku turystycznym. Warszawa: Difin.
Szostak, D. (2006). Klaster jako narzędzie podnoszenia konkurencyjności i innowacyjności regionalnej gospodarki turystycznej. W: A. Rapacz (red.), Gospodarka turystyczna w regionie. Przedsiębiorstwo. Samorząd. Współpraca. Jelenia Góra: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 428–437.
Weiermair, K., Steinhauser, C. (2003). New tourism clusters in the field of sports and health: The case of Alpine wellness. Paper presented at 12th International Tourism and Leisure Symposium, Barcelona, April 2003.
Zmyślony, P. (2008). Partnerstwo i przywództwo w regionie turystycznym. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
Żabińska, T. (2007). Sieci partnerskie jako podstawa zrównoważonego rozwoju turystyki w regionie – kluczowe czynniku sukcesu. W: J. Wyrzykowski (red.), Rola turystyki w gospodarce regionu. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu, 11–17.
Żemła, M. (2008). Failures in building partnership for success in the competitive market. The case of Polish ski resorts. Managing Global Transitions, 6(4), 256–270.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.
