Kultura łemkowska w skrócie – dla nauczycieli geografii

Autor

  • Anna Barnat

DOI:

https://doi.org/10.24917/20845456.14.12

Słowa kluczowe:

Łemkowie; Łemkowszczyzna; kultura łemkowska

Abstrakt

Niniejsze opracowanie zawiera najważniejsze informacje o mniejszości łemkowskiej, zarówno o opisywanej grupie, jak i o historycznym regionie, w którym żyją. Tekst ma posłużyć głównie zainteresowanym nauczycielom geografii, by mogli poszerzać i uzupełniać własną wiedzę. Autorka ma również nadzieję, że opracowanie zainspiruje pedagogów do podejmowania tematu Łemków w dyskusjach podczas prowadzonych lekcji oraz wybierania destynacji ćwiczeń terenowych z zakresu geografii społecznej. Artykuł odpowiada na pytania: Kim są Łemkowie? Gdzie współcześnie mieszkają w Polsce i na świecie? Czym charakteryzuje się ich kultura? Jaką wyznają religię? Jakim językiem mówią? oraz Którzy Łemkowie są powszechnie znani w kulturze oraz w nauce polskiej i światowej?

Bibliografia

Babiński, G. (2004). Mniejszości. W: B. Szlachta (red.), Słownik społeczny. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Banias, A. (2019). Tożsamość Łemków po polskiej i słowackiej stronie Karpat. Praca doktorska. Kraków.

Best, P. (2009). Łemko-Sojuz USA i Kanady. W: B. Halczak (red.), Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa. Tom II. Zielona Góra – Słupsk: Wydawnictwo Edytor.

Czajkowski, J. (1995). Dzieje osadnictwa historycznego na Podkarpaciu i jego odzwierciedlenie w grupach etnicznych. W: J. Czajkowski (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat. Sanok: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Duć-Fajfer, O. (2018). Zasady latynizacji alfabetu łemkowskiego. http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/latynizacja/lemkowski.pdf (dostęp: 12.10.2019) dziubynilka.pl (dostęp: 01.01.2020 r.)

Encyklopedia Powszechna PWN (1997). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Halczak, B., Dudra, S. (2013). Tożsamość narodowa Łemków. Gorlice: Zjednoczenie Łemków.

Halczak, B. (2014). Dzieje Łemków. Od średniowiecza do współczesności. Warszawa: TYRSA.

Konečný, S. (2015). Nacrt dejin karpatskych Rusinov. Presov: Presovska Universiteta.

Łemkowie to My. https://www.youtube.com/watch?v=5ZIixU-0v9M. (dostęp: 10.01.2010 r.)

Michna, E. (2004). Kwestie etniczno-narodowościowe na pograniczy Słowiańszczyzny wschodniej i zachodniej. Ruch Rusiński na Słowacji, Ukrainie i w Polsce. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

muzeum.gorlice.pl (dostęp: 01.01.2020 r.).

Nijakowski, L., Łodziński, S. (2003). Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. Informator 2003. 2003. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Parczewski, M. (1995). Geneza Łemkowszczyzny w świetle wyników badan archeologicznych. W: J. Czajkowski (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat. Sanok: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Pawłowski, E. (1965). Nazwy miejscowe Sądecczyzny. Tom 1. Kraków: Wydawnictwo WSP.

Pisuliński, J. (2017). Przesiedlenie ludności ukraińskiej z Polski do USRR w latach 1944–1947.

Rzeszów: Libra.

Przyboś, K. (1995). Dzieje Karpat Polskich. W: J. Warszyńska (red.), Karpaty Polskie. Przyroda,

człowiek i jego działalność. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Reinfuss, R. (1936). Łemkowie. Wierchy. Rocznik Poświęcony Górom i Góralszczyźnie, 13.

Reinfuss, R. (1990). Śladami Łemków. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”.

Semkowicz, W. (1995). Polacy i Słowacy w dziejowym stosunku. Kraków: Nakładem Sekcji Słowackiej Towarzystwa Słowackiego w Krakowie.

ske.gov.pl (dostęp: 01.01.2010 r.).

Šmigel, M. (2007). Łemkowscy uchodźcy na Słowacji (1945–1946). W: S. Dudra, B. Halczak, A. Ksenicz, J. Starzyński (red.), Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa. Legnica-Zielona Góra: Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca „Kyczera”.

Šmigel, M. (2009). Łemkowscy uchodźcy na Słowacji (1946): zbiorowe ucieczki na terytorium słowackie, internowanie w Strazskom i deportacja. W: S. Dudra, B. Halczak, I. Betko,

Smigel M. (red.), Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa. Tom II. Zielona Góra–Słupsk: Drukarnia Wydawnictwo „Druk-Ar”.

Sopoliga, M. (1995). Granice i główne cechy kultury Łemków w południowo-wschodniej Słowacji. W: J. Czajkowski (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat. Sanok: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny

Ludności i Mieszkań 2011. (2015). Warszawa: GUS.

Ulicny, F. (1996). Zaciatky Rusinov na Slovensku. W: M. Parczewski (red.), Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-słowackie w średniowieczu. Rzeszów: Mitel.

watrazdynia.pl (dostęp: 01.01.2020 r.).

whc.unesco.org (dostęp: 01.01.2020 r.).

zyndranowa.org (dostęp: 01.01.2020 r.).

Pobrania

Opublikowane

2020-12-13

Numer

Tom 14

Dział

Artykuły

Licencja

Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.

Oświadczenie