Kraków w przestrzeni pielgrzymkowej świata. Potencjał i perspektywy rozwoju turystyki religijnej stolicy Małopolski

Abstrakt

Kraków należy do grupy najważniejszych centrów turystyki religijnej o światowym zasięgu. Tradycje pielgrzymkowe do miasta sięgają XII w. W szczytowym okresie średniowiecznego ruchu pielgrzymkowego, który przypadł na XV w. w Krakowie rejestrowano 17 loca sacra. Pod koniec XVI w., ze względu na liczne kościoły w których znajdowały się cudowne wizerunki, relikwie i groby świętych i błogosławionych, Kraków zaczęto nazywać „drugim Rzymem” (Cracovia altera Roma). Po wyborze kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową (16 października 1978 r.) rozpoczął się kolejny etap rozwoju ruchu pielgrzymkowego i turystyki religijnej do stolicy Małopolski. Zbiegł się on z wpisaniem Starego Miasta w Krakowie w 1978 r. na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO - jako jednego z pierwszych 12 obiektów na świecie. W ostatnim dwudziestoleciu w przestrzeni miejskiej Krakowa w zakresie ruchu pielgrzymkowego i turystyki religijnej zauważalne są dwa trendy: renesans kultu w średniowiecznych ośrodkach pielgrzymkowych oraz powstanie nowych ośrodków pielgrzymkowych: sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach, Centrum „Nie lękajcie się” - sanktuarium św. Jana Pawła II na Białych Morzach, sanktuarium Ecce Homo św. Brata Alberta oraz sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Bieńczycach. Obecnie Kraków znany jest w całym chrześcijańskim świecie jako światowe centrum kultu Bożego Miłosierdzia, „Papieskie Miasto” - najważniejszy obok Watykanu i Wadowic ośrodek kultu św. Jana Pawła II oraz jedno z 13 miast na świecie, w których zorganizowano Światowe Dni Młodzieży (2016 r.). Współcześnie w mieście funkcjonuje ponad 30 ośrodków pielgrzymkowych. Są to przede wszystkim sanktuaria świętych i błogosławionych, a także sanktuaria maryjne z koronowanymi wizerunkami Matki Bożej. Światową rangę posiadają sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach oraz sanktuarium św. Jana Pawła II na Białych Morzach, które w ciągu roku odwiedza około 2 milionów osób. W prezentowanym opracowaniu wykazano jakie elementy decydują o międzynarodowej randze Krakowa. Na podstawie badań terenowych, wywiadów pogłębionych oraz w oparciu o Plan działań na rzecz rozwoju turystyki religijnej w Krakowie do 2020, wskazano na perspektywy rozwoju turystyki religijnej w mieście w najbliższym dziesięcioleciu.