Geograficzny bieg dziejów
Słowa kluczowe:
Wacław Nałkowski, koncepcja geograficznego biegu dziejów, geografia, historiaAbstrakt
The expression „geographical course of history”, currently seen as old-fashioned or obsolete, seems to be typical in geographical works of Nałkowski. It combines two fields that were very close to him just from the very beginning of his scientific career: geography, to which he has devoted his whole life, and history, which was for him a source of information necessary to explain the diversity of landscapes. The origins of the concept can be found in works of German geographer, educator and philosopher Ernst Christian Kapp, which were poorly known in the Russian language area. Nałkowski had an opportunity to acknowledge Kapp’s instructions during his studies in Leipzig. The scholar wrote about three political-geographical circles of culture (germ. Political-geographische Kulturkreise), which also correspond with the stages in the development of civilization. For Nałkowski „the geographical course of history” is a specific point of view on history. Its essence is the movement of global (political and economic) center of civilization in three successive stages of social evolution. The first stage is connected with the great rivers of the ancient East, the second corresponds with the classical Greece and Rome (the Mediterranean), and the third is the period of dominance of the so-called West (the Atlantic stage). The Atlantic stage was to be replaced with the Pacific stage, before the advent of the global era. From the dawn of history until today the center of civilization shifted westward and this direction is the constant element of the concept. The article includes the results of empirical, geo-strategic and macroeconomic research, which confirm the validity of Nałkowski’s predictions. His concept became an inspiration not only to historians of civilization such as Feliks Koneczny and Eugeniusz Kwiatkowski, but also indirectly influenced the well-known theories of George Modelski, Peter Taylor and Samuel Huntington.Bibliografia
Grether J.M., Mathys N., 2008, Is Economic Center of Gravity Already in Asia?, HEC, Uni’L., Lausanne.
Metchnikoff L., 1889, La civilisation et les grands fleuves historiques, Librairie Hachette, Paris.
Nałkowski W., 1887, Zarys geografii powszechnej (rozumowej), Paprocki, Warszawa.
Nałkowski W., 1911, Geografja malownicza. Z wrażeń podróżników, t. V, Azja, M. Arct, Warszawa.
Seversky A.P., de, 1942, Victory through air power, Simon & Shuster, New York.
Wilczyński W., 2007, Uwagi na temat przemian współczesnego świata w świetle koncepcji geograficznego biegu dziejów i jedności geografii, [w:] W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.), Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t. 3, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz.
Wilczyński W., 2009, On the Necessity of the History of Geographical Thought, Bulletin of Geography, No. 11, s. 5–14.
http://www.flightglobal.com/airspace/forums/emirates-replaces-united-airlines-as-worlds-73069.aspx
http://www.ggdc.net/MADDISON/Historical_Statistics/horizontal-file_02–2010.xls
http://www.hec.unil.ch/nmathys/08.03.pdf
http://www.strategypage.com/fyeo/howtomakewar/databases/navy/navalforcesoftheworld.asp
http://www.strategypage.com/fyeo/howtomakewar/databases/armies/default.asp
www.ers.usda.gov/data/macroeconomics/data/historicalrealgdpvalues.xls
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.