Wykorzystanie stroju ludowego w edukacji regionalnej (Na przykładzie komborskiego 1 stroju ludowego)
DOI:
https://doi.org/10.24917/20845456.20.6Abstrakt
Celem artykułu jest ukazania treści teoretycznych i empirycznych dotyczących ludowego stroju w dydaktyce i wychowaniu. W pierwszej części na podstawie analizy literatury zostaną wyjaśnione kluczowe zagadnienia podjętego tematu. Wskazane zostaną uzasadnienia dotyczące celowych rozważań na temat stroju ludowego w edukacji uczniów na podstawie dokumentów regulujących pracę dydaktyczną i wychowawczą młodych ludzi. W kolejnej części zostanie zaprezentowany materiał eksploracyjny w postaci wypowiedzi prof. dr hab. Kazimierza Szmyda z Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie, mgr Bogusławy Deliowskiej – Dyrektora Szkoły Podstawowej im. Prof. Stanisława Pigonia w Komborni i uczniów klas VI – VIII tej Szkoły. Zgromadzony materiał został uzyskany za pomocą techniki wywiadu oraz pozyskany z dokumentów kronikarskich. W dalszej części przedstawione zostaną propozycje metodyczne dotyczące kultywowania komborskiego stroju ludowego we współczesnej edukacji dzieci. Dopełnieniem artykułu będzie materiał fotograficzny pochodzący ze zbiorów kronikarskich.
Bibliografia
Biegański Z., Maresz T., (red.), Nauczanie historii na miarę XXI wieku: region, patriotyzm, edukacja, Bydgoszcz 2010.
Błachowski A., Etnografia: ścieżka edukacji regionalnej: podręcznik dla nauczycieli, t. 1, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Toruń 2003.
Brzezińska A.W., Hulewska H., Słomska J. (red.), Edukacja regionalna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006.
Brzezińska A.W., Paprot‑Wielopolska A., Tymochowicz M., (red.), (Re) konstruowane stroje ludowe jako znak manifestowania tożsamości lokalnej, Atlas Polskich Strojów Ludowych, Zeszyt Specjalny, Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2020;
Gadomski S., Strój ludowy w Polsce, Fundacja Kultury Wsi, Warszawa 1995.
Kempiński Ł., Edukacja regionalna – wyzwania nauczycieli i regionalistów, Nauki Humanistyczno‑Społeczne, Zeszyt 435; Pedagogika XXXII/2016, s. 80. https://lubelskie‑encyklopedia.pl/wp‑content/uploads/2023/02/joan123userGroup4_Kempinski_AUNC_32_2016.pdf [dostęp: 20.10.2023].
Knapik M., Łobos A., (red.) Folklor – edukacja, sztuka, terapia, Wydawnictwo: Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko‑Biała 2009.
Kossak‑Główczewski K., Edukacja regionalna – pytania o realizację, [w:] Edukacja wobec zmiany społecznej, (red.) J. Brzezińskiego, I. Witkowskiego, Wydawnictwo Edytor, Poznań – Toruń 1994.
Łobos A., Folklor – edukacja, sztuka, terapia. Wprowadzenie do problematyki, [w:] Folklor – edukacja, sztuka, terapia, (red.) M. Knapik, A. Łobos, Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko‑Biała 2009.
Michalewska M.T (red.), Edukacja regionalna: z historii, teorii i praktyki, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 1999.
Michalewska M.T., O tak zwanej edukacji regionalnej, [w:] Śląsk jako region pogranicza językowo‑kulturowego w edukacji, (red.) I. Nowakowska‑Kempna, Katowice 1997.
Nikitorowicz J., Edukacja regionalna jako podstawa kreowania społeczeństwa obywatelskiego, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/3004/1/Jerzy%20Nikitorowicz_Edukacja%20regionalna%20jako%20podstawa%20kreowania%20spo%C5%82ecze%C5%84stwa%20obywatelskiego.pdf [dostęp:20.10.2023] s.2.
Nowak‑Kwiatkowska L., Edukacja regionalna w szkole – model edukacyjny, Ośrodek Rozwoju Edukacji; https://zasobyip2.ore.edu.pl/uploads/publications/731f8214678150f2b126bd‑94616ce2b0 [dostęp: 20.10.2023r.]
Odoj G., Miesto a úloha regionálneho vzdelávania vo vyučovacom procese v pol’skej škole. „Etnologické rozpravy” 2008, nr 1, za: G. Odoj, Dziedzictwo kulturowe jako kluczowe pojęcie edukacji regionalnej: rozważania terminologiczne, Studia Etnologiczne
i Antropologiczne 12, 44–45/ 2012. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Etnologiczne_i_Antropologiczne/
Studia_Etnologiczne_i_Antropologiczne‑r2012‑t12/Studia_Etnologiczne_i_Antropologiczne‑r2012‑t12‑s44‑55/Studia_Etnologiczne_i_Antropologiczne‑r2012‑t12‑s44‑55.pdf [dostęp: 20.10.2023].
Piskosz‑Branekova E., Polskie stroje ludowe, cz. I., Sport i Turystyka – MUZA SA, Warszawa 2008.
Sufa B., Kreatywność nauczycieli i uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, WNUP, Kraków 2023.
Szmyd K., Pokoleniowe Przemiany wsi Podkarpackiej 1930 – 2010, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2012.
Dokumenty:
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z komentarzem. Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna https://www.ore.edu.pl/wp‑content/uploads/2017/05/wychowanie‑
‑przedszkolne‑i‑edukacja‑wczesnoszkolna.‑pp‑z‑komentarzem.pdf [dostęp: 23.09.2023].
Materiał archiwalny:
Wypowiedź Pana prof. dr hab. Kazimierza Szmyda zapisana w formie notatki.
Wypowiedź Pani mgr Bogusławy Deliowskiej Dyrektora Szkoły Podstawowej im. prof. Stanisława Pigonia w Komborni zapisana w formie notatki;
Materiał kronikarski:
Kroniki Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni.
Materiał fotograficzny pochodzi z archiwum rodzinnego autorki 35, a także materiału kronikarskiego.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.
