Potencjał pielgrzymkowy województwa wielkopolskiego
DOI:
https://doi.org/10.24917/20845456.16.3Abstrakt
Województwo wielkopolskie należy do regionów o najwyższym potencjale pielgrzymkowym w Polsce. Obszar ten wyróżnia się bowiem na mapie pielgrzymkowej Polski i Europy liczbą i różnorodnością ośrodków pielgrzymkowych. Obecnie (stan na 31 grudnia 2020 r.) w woj. wielkopolskim funkcjonuje ponad 80 sanktuariów (wszystkie przynależą do Kościoła rzymskokatolickiego): ponad 60 sanktuariów maryjnych, 11 sanktuariów Pańskich oraz 10 sanktuariów świętych i błogosławionych. W świętą przestrzeń (sacred space) woj. wielkopolskiego wpisują się także Pola Lednickie, odcinki Drogi św. Jakuba oraz lokalne szlaki pielgrzymkowe. Celem badań było wskazanie czynników, które decydują o rozwoju sieci sanktuariów i szlaków pielgrzymkowych w woj. wielkopolskim, a także mają wpływ na potencjał pielgrzymkowy regionu. Na podstawie badań terenowych, wywiadów z kustoszami sanktuariów oraz waloryzacji odcinków Camino de Santiago wskazano także na perspektywy rozwoju turystyki religijnej w Wielkopolsce.
Bibliografia
Bąk, J., Buerger, N. (oprac.). (2009). Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej (2007-2009). Prawo diecezjalne Kościoła Kaliskiego. Kalisz: Kuria Diecezjalna w Kaliszu.
Bilska-Wodecka, E., Mróz, F. (2005). Sanktuaria Pańskie. Zarys problematyki. Peregrinus Cracoviensis, 16, 115-128.
Bosiacki, S., Gołembski, G., Kasprzak, K., Młynarczyk, Z. (red.). (2016). Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim do 2020 roku. Poznań: Zarząd Województwa Wielkopolskiego.
Bosiacki, S., Gołembski, G., Kasprzak, K., Młynarczyk, Z. (red.). (2014-2016). Diagnoza turystyki w województwie wielkopolskim. Poznań: Zarząd Województwa Wielkopolskiego.
Brzezińska, R., Miarecki, T. (2000). 2000 - Rok Święty w Wielkopolsce. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.
Cerkaski, T. (2012). Wyniki analizy potencjału turystyczno-kulturowego Wielkopolskiej Drogi Świętego Jakuba. Turystyka kulturowa. Czasopismo naukowe, 6, 58-78.
Czyżewski, B. (2005). III Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej z okazji Millenium jej powstania. Gniezno: Wydawnictwo Gaudentinum.
Datko, A. (2016). Chrześcijańskie miejsca pielgrzymkowe. W: P. Ciecieląg, B. Łazowska, P. Łysoń, W. Sadłoń (red.), 1050 lat chrześcijaństw w Polsce. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 159-187.
Dobosz, J. (2002). Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Drajewski, S. (1999). Na pielgrzymkowym szlaku. Miejsca kultu religijnego w Wielkopolsce. Poznań: Wydawnictwo WBP.
Drajewski, S. (2011). Miejsca pielgrzymkowe w Wielkopolsce. Poznań: Wielkopolska Organizacja Turystyczna.
Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. (2003). Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Grażyna od Wszechpośrednictwa, Gizela od Niepokalanego Serca Maryi, Szymczak, R. (oprac.). (1999). Z dawna Polski Tyś Królową. Przewodnik po sanktuariach maryjnych. Koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1999. Wyd. 5 (popr. i uzup.). Szymanów: Siostry Niepokalanki.
Jackowski, A. (1998). Pielgrzymowanie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Jackowski, A., Sołjan, I. (red.). (2000). Leksykon. Szlaki pielgrzymkowe Europy. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jackowski, A., Sołjan, I. (red.). (2005). Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Jędraszewski, M. (2008). Tu zaczęły się dzieje… Poznań: Kuria Metropolitalna.
Kaczmarek, J., Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2005). Produkt turystyczny. Pomysł, organizacja, zarządzanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Karkucińska, W., Pawlaczyk, A., Wiesiołowski, J. (oprac.) (1992). Księga cudów poznańskiego kościoła Bożego Ciała (1493-1604). Kronika Miasta Poznania. 3-4, 59-127.
Korytkowski, J. (1888). Brevis descriptio historio-geographica Ecclesiarum Archidioecesis Gnesnensis et Posnaniensis. Gnesnae.
Krüger, H. (1973). Das älteste deutsche Routenhandbuch. Jörg Gails „Raißbüchlin“. Mit 6 Routenkarten und 272 Originalseiten im Faksimile. Graz.
Labuda, G. (1998). Zakres uprawnień władczych nad Kościołem polskim nadanych przez cesarza Ottona III księciu Bolesławowi Chrobremu w Gnieźnie w roku 1000. Roczniki Historyczne, 64, 7-12.
Marciniak, K. (2010). Oblicza wielkopolskiego pielgrzymowania. Studium etnograficzne na przykładzie sanktuariów maryjnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Michałowski, R. (2000). Początki arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W: J. Strzelczyk, J. Górny (red.), 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, 27-48.
Mróz, F. (2000). Szlakiem św. s. Faustyny Kowalskiej. Peregrinus Cracoviensis, 9, 23-39.
Mróz, F. (2009). Geneza i funkcjonowanie sanktuariów Pańskich w Polsce w dobie średniowiecza. Pietas et Studium. Rocznik Wyższego Seminarium Duchownego Prowincji Matki Bożej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych w Krakowie, 2, 383-406.
Mróz, F. (2014). Szlaki pielgrzymkowe w krajobrazie sakralnym Polski. W: M. Ostrowski, J. Partyka (red.), Krajobraz sakralny. Kraków-Lwów: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 133-148.
Mróz, F. (2016a). Bramy Miłosierdzia Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia w sieci ośrodków pielgrzymkowych Polski. Peregrinus Cracoviensis, 27(4), 59-180.
Mróz F. (2016b). Sanktuaria Kościoła Rzymskokatolickiego w przestrzeni sakralnej Polski. W: J. Latosińska, J. Mokras-Grabowska (red.), Kultura i turystyka. Sacrum i profanum. Łódź: Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, 183-205.
Mróz, F. (2017). Religious Tourism in Areas of Environmental Value in Poland. Ekonomia i Środowisko, 2(61), 215-230.
Mróz, F. (2018). Polscy rycerze i pielgrzymi w drodze do Composteli - przestrzeń, sacrum, czas. W: Ł. Stefaniak (red.), Rycerze i pielgrzymi w tradycji europejskiej. Warszawa: Konfraternia Świętego Apostoła Jakuba Starszego, 55-78.
Mróz, F. (2019). Changes in religious tourism in Poland at the beginning of the 21st century. Turyzm, 29(2), 95-103. DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.29.2.09
Mróz, F. (2020). Województwo małopolskie w przestrzeni pielgrzymkowej świata. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 15, 72-91. DOI: 10.24917/20845456.15.5
Mróz, F. (2021a). Poles Travelling to Compostela in Time and Space. Journal of Cultural Geography, 38(2), 206-234. DOI: 10.1080/08873631.2020.1864086
Mróz, F. (2021b). Geneza i typologia sanktuariów Pańskich w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Mróz, F., Mróz, Ł. (2012). Koronacje papieskie (na mocy dekretu Stolicy Apostolskiej) wizerunków Najświętszej Maryi Panny w Polsce w latach 1990-2011. Peregrinus Cracoviensis, 23, 31-50.
Mróz F., Mróz Ł. (2014). Droga św. Jakuba w Polsce - powrót do średniowiecznej tradycji pielgrzymowania. W: M. Ostrowski i J. Partyka (red.), Krajobraz sakralny. Kraków-Lwów: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 149-164.
Mróz, F., Mróz, Ł., Krogmann, A. (2019). Factors conditioning the creation and development of a network of Camino de Santiago routes in Visegrad Group countries. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 5, 56-71.
Mróz F., Roszak, P. (2020). Camino. Biegun, który nas prowadzi i przyciąga… Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku Camino Polaco. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Mróz, Ł. (2019). Droga św. Jakuba w Polsce. Rzeszów: Wydawnictwo Edytorial.
Ormicki, W. (1931). Samodzielne badania geograficzne na prowincji (zarys metodologiczny i bibliograficzny). (Osobne odbicie z „Rocznika Wołyńskiego”, t. II). Równe: Nakładem Wołyńskiego Zarządu Okręgowego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Ostrowski, M. (2008). Definicja pielgrzymki i sanktuarium. W: http://pastoralna.upjp2.edu.pl/wp-content/uploads/2018/02/301-definicja-pielgrzymki-i-sanktuarium.pdf
Roszak, P. (2017). Pilgrimage as sacramentum peregrinationis? Discovering the Ecclesiological Background of the Camino de Santiago. W: E. Alarcon, P. Roszak (red.), The Way of St. James: Renewing Insights. Pamplona: Eunsa, 137-157.
Roszak, P. (2020). Mute Sacrum. Faiths and its Relation to Heritage on the Camino de Santiago. Religions, 11, 1-14.
Siniecka, A., Bogacka, E. (2018). Dziedzictwo kulturowe województwa wielkopolskiego w świetle danych Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Przykład zabytków nieruchomych. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 44, 53-66.
Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, A., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, R., Strzyż, M., Terpiłowski, S., Ziaja, W. (2018). Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica, 91, 143-170.
Sołjan, I., Bilska-Wodecka, E., Jackowski, A. (2016). Funkcje sanktuarium w Kościele rzymskokatolickim. W: F.W. Wawro, A. Łuczyński, L. Pietruszka (red.), Osoba - Środowisko - Transcendencja. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. Romanowi Jusiakowi OFM. Lublin:
Wydawnictwo KUL, 231-245.
Stranz, J., Piskorz, G. (2018). Archidiecezja poznańska. Dawniej i dzisiaj. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.
Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2030 roku. (2020). Poznań: Samorząd Województwa Wielkopolskiego.
Strzelczyk, J. (2000). Wstęp: Macierz Kościoła polskiego. Millennium archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej. W: J. Strzelczyk, J. Górny (red.), 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, 11-26.
Synod Archidiecezji Poznańskiej 2004-2008 zwołany i przeprowadzony przez Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, t. II. Statuty. (2008). Poznań: Wydawnictwo Świętego Wojciecha.
Szabó, T. (2020). Sieć dróg pomiędzy Europą Środkową i Wschodnią. W: R. Knapiński (red.), Kult św. Jakuba Większego Apostoła w Europie Środkowo-Wschodniej. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 175-186.
Szeszko, R., Góralczyk, P. (2015). Lubuska Droga św. Jakuba. Murowana Goślina - Słubice. Przewodnik Pielgrzyma, Wrocław: Stowarzyszenie „Przyjaciele Dróg św. Jakuba w Polsce”.
Turystyka w 2019. (2020). Warszawa-Rzeszów: Główny Urząd Statystyczny.
Wilczyński, L. (2019). Dzieje archidiecezji poznańskiej w XX wieku i na początku XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Zaleski, W. (oprac. M. i J. Łempiccy). (1988). Sanktuaria Polskie. Katalog encyklopedyczny miejsc szczególnej czci Osób Trójcy Przenajświętszej, Matki Bożej i Świętych Pańskich. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Netografia:
www.coe.int/en/web/cultural-routes/poland [dostęp: 10.08.2020 r.]
https://dane.gov.pl/dataset/1130/resource/25176/table?page=1&per_page=20&q=&sort=-col6 [dostęp: 1.09.2020 r.]
https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html?fbclid=IwAR0oKIKJlc-zeNZGFBVEN0-O-58daoCDaKicXwC10cjFWgCZqTPgavseTfI#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 [dostęp: 20.12.2020 r.]
www.gorkaklasztorna.com/sanktuarium [dostęp: 14.08.2020 r.]
www.gcatholic.org/churches/data/basPL.htm [dostęp: 30.08.2020 r.]
www.lichen.pl/pl/24/n_930/podsumowanie_2013_roku_w_sanktuarium [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.lichen.pl/pl/487/n_1214/podsumowanie_roku_2014_w_lichenskim_sanktuarium [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.lichen.pl/pl/564/n_1632/podsumowanie_2016_roku_w_lichenskim_sanktuarium [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.lichen.pl/pl/584/n_1834/podsumowanie_2017_roku_w_lichenskim_sanktuarium [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.jezuicikalisz.pl [dostęp: 10.08.2020 r.]
www.mapy.zabytek.gov.pl/nid/ [dostęp: 1.09.2020 r.]
www.misericors.org [dostęp: 25.08.2020 r.]
www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/544 [dostęp: 16.07.2020 r.]
powiat.konin.pl/pl/225/339/szlak_pieciu_braci_meczennikow [dostęp: 25.08.2020 r.]
www.niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Krajowa_inwentaryzacja/Krajowa_lista_NDK/ [dostęp: 15.09.2020 r.]
www.prezydent.pl/aktualnosci/pomniki-historii/obiekty-wpisane-na-liste-pomnikow-historii [dostęp: 25.08.2020 r.]
www.prymaspolski.pl/historia-prymasostwa/ [dostęp: 16.08.2020 r.]
www.swietyjozef.kalisz.pl/Aktualnosci/1113.html [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.swietyjozef.kalisz.pl/Sanktuarium/2.html [dostęp: 3.08.2020 r.]
www.erih.net [dostęp: 25.08.2020 r.]
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.
