Percepcja materiału ilustracyjnego z geografii i przyrody – rozbiór na czynniki pierwsze

Autor

  • Paweł Wojtanowicz Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Pracownia Dydaktyki Geografii

Słowa kluczowe:

edukacja, geografia, ilustracja, infografika, obraz, percepcja

Abstrakt

Obrazy posiadają szerokie zastosowanie w edukacji. Ma to swoje uzasadnienie zarówno psychologiczne, jak i dydaktyczne. W toku nauczania-uczenia się spostrzeganie wzrokowe z reguły jest procesem zamierzonym, planowanym, podjętym w określonym celu. Prowadzi do kształtowania umiejętności obserwacji, a ta jest jedną z podstawowych metod badania oraz zrozumienia zjawisk i procesów przyrodniczych. Postępy, jakie uczeń czyni w toku rozwoju procesów percepcji, prowadzą do kształtowania w umyśle coraz pełniejszego obrazu rzeczywistości. Autor dokonał oceny środków obrazowych wykorzystywanych w procesie nauczania-uczenia się geografii i przyrody.

Bibliografia

Augustyniak, M. (1997). Dynamiczne oblicze Ziemi w polskich podręcznikach geografii. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Berezowski, E. (1948). Stosowanie obrazu i opisu przy nauczaniu geografii w szkole podstawowej. Geografia w Szkole, 1(4), 32–36.

Chałubińska, A. (1954). Wykład metodyki geografii w zakładzie kształcenia nauczycieli. Geografia w Szkole, 7(4), 187–191.

Czekańska, M. (1964). Zarys metodyki geografii. Warszawa: PZWS.

Flis, J. (1982). Pojęcia i ich kształtowanie w toku nauczania geografii w szkole ogólnokształcącej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Grzegorczyk, A. (red.) (1996). Aktualizacje encyklopedyczne. Suplement do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga. Tom 4. Kultura i Sztuka. Poznań: Wyd. Kurpisz s.c.

Hrabyk, P., Sawicki, L. (1921). Metodyka Geografji dla szkoły powszechnej oparta na podręcznikach L. Sawickiego. Stopień I–III. Kraków.

Kruszewski, K. (1995). Nauczanie i uczenie się faktów, pojęć, zasad. W: K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: PWN, 104–120.

Kupisiewicz, Cz. (1995). Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”.

Leszkowicz, M. (2011). Odczytywanie struktury infografiki. W: M. Kluza (red.), Wizualizacja wiedzy. Od Biblia Pauperum do hipertekstu. Lublin: Portal WiE, 303–311.

Licińska, D. (2001). O źródłach wiedzy geograficznej i ich wykorzystaniu. Geografia w gimnazjum. Zeszyt 1. Toruń: SOP.

Lindsay, P.H., Norman, D.A. (1984). Procesy przetwarzania informacji u człowieka: wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN.

Łapińska, R., Żebrowska, M. (1975). Wiek dorastania. W: M. Żebrowska (red.), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN, 664–794.

Maruszewski, T. (2002). Psychologia poznania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Michalczyk, J. (1990). Gustaw Wuttke jako dydaktyk. Lublin: Wyd. UMCS.

Neytchev, P. (2001). Mapa a nowoczesne środki przekazu informacji. W: K. Furmańczyk (red.), Mapa w systemach komputerowych. Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych. T. 23. Szczecin: Książnica Pomorska, 39–48.

Nowak, M. (1999). Modelowy podręcznik szkolny do nauczania geografii regionalnej świata. W: Nauki geograficzne a edukacja społeczna. Tom 2. Problemy nauczania geografii. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 113–117.

Okoń, W. (1998). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Pietras, M. (2003). Czy nauczanie geografii w szkołach ponadgimnazjalnych pomaga przejść z dzieciństwa w dorosłość? W: A. Hibszer (red.), XI Forum Dyskusyjne. Nauczanie geografii w szkole ponadgimnazjalnej. Sosnowiec: PTG Odział Katowicki, 13–20.

Przetacznik-Gierowska, M., Ziemowit, W. (1998). Psychologia wychowawcza, tom 1. Warszawa: PWN.

Przetacznikowa, M. (1971). Rozwój i wychowanie dzieci i młodzieży w średnim wieku szkolnym. Warszawa: Biblioteka Wiedzy Pedagogicznej.

Przetacznikowa, M., Makiełło-Jarża, G. (1977). Psychologia rozwojowa. Warszawa: WSiP.

Pulinowa, M., Jajeśnica, J. (1985). Sposób analizy ilustracji tabel w szkolnych podręcznikach geografii. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, 761, 37–63.

Rodzoś, J. (2002). Koncepcja szkolnej geografii regionalnej w dorobku twórczym Michała Janiszewskiego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Romer, E. (1967). O nauczaniu geografii. Geografia w Szkole, 20(3), 97–108.

Searl, J.R. (1995). Intencjonalność percepcji. W: B. Chwedeńczuk (red.), Fragmenty filozofii analitycznej. Tom III. Filozofia percepcji. Warszawa: Wydawnictwo Spacja, 223–263.

Skrzypczak, J. (red.) (1997). Aktualizacje encyklopedyczne. Suplement do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga. Tom 6. Technika. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz s.c.

Sternberg, R.J. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP S.A.

Strzałka, J. (red.) (1996). Aktualizacje encyklopedyczne. Suplement do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga. Tom 3. Życie. Poznań: Wyd. Kurpisz s.c.

Szczęsna, J., Wojtanowicz, P. (2004). Rola środków obrazowych w procesie percepcji treści geograficznych. Annales UMCS, sec. B, vol. LIX, 283–296.

Wadsworth, B.J. (1998). Teoria Piageta. Poznawczy i emocjonalny rozwój dziecka. Warszawa: WSiP S.A.

Wilczyńska-Wołoszyn, M.M. (1990). Ilustracje i ich wykorzystanie w nauczaniu. W: A. Dylikowa (red.), Dydaktyka geografii w szkole podstawowej. Warszawa: WSiP, 113–128.

Wojtanowicz, P. (2005). Ocena środków obrazowych względem możliwości percepcyjnych ucznia na przykładzie wybranych ilustracji. Praca doktorska (maszynopis). Lublin: UMCS.

Wolska, A. (2000). Spostrzeganie. W: A. Wolska (red.), Mózgowa organizacja czynności psychicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 67–77.

Wołoszynowa, L. (1965). Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży. W: B. Suchodolski (red.), Zarys pedagogiki. Tom I. Warszawa: PWN, 408–554.

Wołoszynowa, L. (1975). Młodszy wiek szkolny. W: M. Żebrowska (red.), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN, 522–663.

Pobrania

Opublikowane

2014-07-01

Numer

Tom 6

Dział

Artykuły

Licencja

Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne (tj. bez honorariów autorskich) przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu na stronie internetowej czasopisma, w bibliotekach cyfrowych oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („correspondingauthor”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia w tej sprawie.

Oświadczenie